PRAKTYKI TERENOWE: KOLONIA / AKWIZGRAN
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Priorytet IV, Działanie 4.3. PO KL
ROK AKADEMICKI 2012/13
Akwizgran - Kolonia,
23-28 VI 2013
W dniach 23-28 czerwca studenci I roku ODK wzięli udział w praktykach zagranicznych w Aachen i Kolonii, współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, projekt UMK w Europie 2020. Praktyki przeprowadzili: mgr Izabella Brzostowska, dr Monika Jakubek-Raczkowska, dr Franciszek Skibiński, dr Michał Woźniak.
Wyjazd z Torunia
AKWIZGRAN, 24 VI
Zajęcia na terenie kompleksu katedralnego w Aachen miały charakter przygotowawczy do dalszej części projektu.
Wprowadziły uczestników w szeroki kontekst historyczno-kulturowy dawnej Nadrenii, uczulając ich na rozmaite problemy, istotne dla rozważań, związanych z historią sztuki i ochroną dóbr kultury. Katedra w Aachen - na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO od 1978 - to przykład bezcennego zabytku kultury, kumulującego w sobie cały szereg istotnych wartości, ponadto - stanowi też świetne exemplum przemian ideowych, funkcjonalnych, architektonicznych oraz historycznych nawarstwień. Poruszono tu też wstępną problematykę muzealną: kwestię muzealizacji wnętrza sakralnego, pozostającego w kulcie liturgicznym, oraz - na przykładzie skarbca - zagadnienia związane z ekspozycją i aranżacją, jak również - wybrane problemy zabytkoznawcze na przykładzie dawnego złotnictwa).
Studenci mieli też okazję wejścia na emporę kaplicy pałacowej a także - odwiedzin we wnętrzu ratusza i zapoznania się z jego dawnymi i obecnymi funkcjami.
________________________
Zajęcia przed katedrą -
problematyka historyczna
____________________________
Zajęcia przed katedrą -
problematyka konserwatorska
____________________________
Na emporze Karola Wielkiego
'_________________
W chórze katedry
__________________
Domschatzkammer
______
Ratusz
KOLONIA, 25 VI
Pierwsza część zajęć, prowadzonych na terenie Kolonii, koncentrowała się wokół katedry i jej problematyki: historycznej, architektonicznej i konserwatorskiej, uczestnicy mieli też okazję wejścia do chóru i zapoznania się ze zgromadzonymi tam zabytkami. Studenci przeprowadzili następnie samodzielną analizę porównawczą koncepcji wystawienniczych w skarbcach Akwizgranu i Kolonii oraz zmierzyli się z problemem funckjonowania i oddziaływania dzieła sztuki w przestrzeni sakralnej.
Popołudniowa część zajęć miała charakter muzealny -
objęła analizę ekspozycji Roemisch-Germanisches Museum oraz Museum Ludwig.
__________________
Zajęcia przed katedrą
________________
Zajęcia we wnętrzu
___________________________
Roemisch-Germanisches Museum >>
Zbudowane ponad reliktami rzymskiej insuli z mozaiką Dionizosa, muzeum gromadzi świadectwa sztuki, kultury i życia codziennego Kolonii antycznej i wczesnośredniowiecznej. Najważniejszą część zbioru stanowi kolekcja szkła rzymskiego. Z okresu rzymskiego zwracają też uwagę zabytki funeralne, inskrypcje, popiersia cesarskie, liczne figurki kultowe, a także drobne przedmioty gospodarstwa domowego - ceramika, elementy z brązu, przedmioty osobiste itd. Okres wędrówki ludów i wczesnego średniowiecza reprezentuje liczna kolekcja biżuterii.
Cel wizyty: zapoznanie studentów z muzeum o charakterze archeologicznym, posadowionym w przestrzeni nowoczesnej architektury muzealnej.
______________
Museum Ludwig >>
Muzeum zostało założone w 1976 r. za sprawą umowy z Peterem i Ireną Ludwig, na mocy której kolekcjonerzy przekazali miastu zbiór 350 dzieł współczesnych, jakie miały stać się trzonem muzeum, gromadzącego dzieła ‘sztuki po 1900’. Podwaliny pod tę tej ideę położył wcześniej Joseph Haubrich, ofiarowując Kolonii w 1946 r. kolekcję malarstwa ekspresjonistycznego. W Museum Ludwig prezentowane są najważniejsze zjawiska sztuki XX wieku i sztuki najnowsze.W 1994 r. oraz w 2001 r. Ludwigowie ofiarowali też do muzeum część swojej kolekcji Picassa (niemal 900 dzieł).
Cel wizyty: analiza relacji pomiędzy budynkiem muzeum a eksponowanymi zbiorami; stref muzealnych; wystaw stałych i czasowych. Studenci wykonywali krótkie zadanie pisemne.
KOLONIA, 26-27 VI: propedeutyka zabytkoznawstwa i muzealnictwa
prowadzący: dr Michał Woźniak, dr Monika Jakubek-Raczkowska
Zajęcia przeprowadzone zostały w trzech muzeach, prezentujących zbiory o różnym charakterze, a także - różnego typu problematykę muzealną i wystawienniczą (np. współczesna architektura muzealna, problemy adaptacji starszych założeń na cele ekspozycyjne, poszukiwanie nowych form wyrazu i nowych sposobów popularyzacji sztuki i muzealiów). Zadaniem studentów była każdorazowo krótka samodzielna analiza muzeum (strefy) oraz ekspozycji (kolekcja, sposób aranżacji, sprzęt ekspozycyjny), z naciskiem na charakterystykę porównawczą wizytowanych instytucji.
Studenci brali udział w dyskusjach i opracowywali krótkie analizy pisemne.
____________________
Wallraf-Richartz-Museum
Najstarsze muzeum Kolonii, założone przez kanonika Ferdynanda Franza Wallrafa (zm. 1824), jedna z największych tradycyjnych galerii malarstwa europejskiego w Niemczech. rezentuje zbiory malarstwa europejskiego od XIII do początku XX wieku, w tym - zbiór malarstwa kolońskiego (tzw. ‘szkoła kolońska’) z okresu średniowiecza, reprezentatywne dzieła malarstwa XVI i XVII wieku (obrazy Rubensa, Rembrandta, Jordaensa), niemieckiego romantyzmu oraz impresjonizmu (własność Fundacji Courboud - największy zbiór dzieł impresjonistów poza Francją)
Merytoryczne priorytety wizyty: Kolekcja malarstwa o tradycyjnym charakterze; ważny przykład dla historii kolekcjonerstwa a także dla aktualiów w ruchu muzealnym (Fundacja Corboud). Istotny przykład nowoczesnej architektury muzealnej (2001), dostosowanej do istniejącego wcześniej zbioru i stojącej w obliczu konieczności modyfikowania koncepcji po donacji Corboud. Nowoczesna koncepcja opisu zbioru. Interesujące innowacje ekspozycyjne (multimedia) i projekty popularyzatorskie.
_______
Kolumba - Muzeum Archidiecezji Kolońskiej >>
Muzeum zostało założone w 1853 roku przez Christliche Kunstverein für das Erzbisthum Köln - po Wallrafie, najstarsze muzeum Kolonii, ale też - najbardziej eksperymentalne, znacznie wykraczające swymi zasobami poza kategorię sztuki sakralnej. Koncepcja wystawiennicza realizowana jest pod hasłem “Museum der Nachdenklichkeit” (Muzeum Zadumy), łączy zabytki sztuki dawnej (rzeźba, malarstwo, ivoir, rzemiosło artystyczne, kodeksy iluminowane X-XVI w.) z dziełami współczesnymi (kolekcje: Weiningera,Schriefersa).
Merytoryczne priorytety wizyty: Ważny przykład problematyki ochrony dziedzictwa oraz ważny przykład architektury muzealnej. Projekt wybitnego współczesnego architekta, Petera Zumthora, integruje z sobą relikty kościoła Kolumby (rodzaj rezerwatu archeologicznego) oraz kaplicę Madonny w Gruzach, wniesioną w tym miejscu po II wojnie światowej. Ważny przykład nowych trendów w muzealnictwie: zmieniająca się dorocznie koncepcja ekspozycji stałej, zintegrowana z wystawami czasowymi; śmiała konfrontacja sacrum i profanum, sztuki dawnej i współczesnej.
_________________
Museum Schnuetgen >>
W nazwie instytucji utrwalone jest nazwisko jej założyciela - Aleksandra Schnuetgena, wielkiego kolekcjonera i miłośnika sztuki dawnej, którego zbiór (budowany od ok. 1870 r.) stał się trzonem założonego w 1910 roku muzeum. Zajmuje ono romańską budowlę dawnego kościoła St. Caecilien. Zbiory mają charakter monograficzny - w muzeum prezentowana jest cenna kolekcja sztuki średniowiecznej od IX do XVI wieku, szczególnie niemieckiej (Kolonia).Obejmuje ona rzeźbę snycerską i kamienną, ivoiry, witraż, złotnictwo i odlewnictwo, kodeksy iluminowane i grafikę, szaty i paramenty liturgiczne.
Merytoryczne priorytety wizyty: Ważny przykład z punktu widzenia historii kolekcjonerstwa oraz przykład problemu adaptacji zsekularyzowanego wnętrza sakralnego na potrzeby ekspozycyjne. Studenci wykonali szereg analiz, podsumowujących wiedzę, zdobytą podczas całego projektu; wysłuchali też wykładu, w którym dr M. Woźniak na wybranym zabytku zaprezentował cele, metody i charakter analizy zabytkoznawczej.
____________________________
Demonstracja analizy zabytkoznawczej
na przykładzie antependium z kościoła św. Urszuli w Kolonii
KOLONIA, 26-27 VI: propedeutyka konserwatorstwa
prowadzący: mgr Izabella Brzostowska, dr Franciszek Skibiński